Problem rozprzestrzeniania się epidemii HIV/AIDS związany jest w decydującym stopniu z trudnościami w diagnozowaniu zakażenia. HIV rozprzestrzenia się głównie dlatego, że przez wiele lat od momentu zakażenia nie występują objawy kliniczne, a jeśli się pojawią, to są albo krótkotrwałe, albo mało charakterystyczne, albo mylone z pospolitymi dolegliwościami, takimi jak przeziębienie, zatrucie czy grypa.
Bez diagnostyki laboratoryjnej wykrycie zakażenia jest przez długie lata (8–10) praktycznie niemożliwe. Osoby nieświadome faktu swojego zakażenia, mogą nieświadomie zakażać HIV innych. W tym jednak czasie wirus namnaża się i niszczy odporność organizmu. Nierozpoznane zakażenie może przejść w stan objawowy, a jeśli na tym etapie również nie zostanie zdiagnozowane, przejdzie w AIDS, czyli zespół nabytego niedoboru (upośledzenia) odporności. Dlatego testowanie w kierunku HIV jest niezwykle istotne. Po pierwsze – osoba świadoma zakażenia ma szansę zadbać o swoje zdrowie i w odpowiednim czasie podjąć leczenie antyretrowirusowe, aby nie narażać się na niebezpieczeństwo wystąpienia chorób oportunistycznych (wskaźnikowych) związanych z HIV/AIDS (np. różne infekcje, zapalenia płuc, nowotwory) Dzięki leczeniu można żyć normalnie, pracować, zakładać rodzinę. Po drugie – w interesie społecznym jest jak najwcześniejsze wykrycie zakażenia HIV u jak największej liczby osób. Wiążę się to nierozerwalnie z dbaniem o zdrowie publiczne, ponieważ osoba zakażona, skutecznie leczona lekami ARV, u której wiremia (liczba kopii wirusa we krwi) utrzymuje się przez co najmniej 6 miesięcy na niewykrywalnym poziomie (tj. <200 kopii/ml), nie przenosi zakażenia na inne osoby podczas kontaktów seksualnych (zgodnie z zasadą U=U/N=N).
Komu proponować test?
Dla wielu osób już samo wykonanie testu w kierunku HIV wiąże się z dużym stresem. Intensywne emocje towarzyszą im tym bardziej podczas odbioru wyniku – wiadomość o zakażeniu HIV przeraża i dla niektórych brzmi jak wyrok, ponieważ wciąż HIV utożsamiane jest z AIDS i kojarzy z nieuleczalną, śmiertelną chorobą. Informacja o wykryciu zakażenia nie jest więc odbierana tak samo jak wiadomość o rozpoznaniu innych poważnych chorób, nawet takich, z którymi medycyna radzi sobie gorzej. Dlatego bardzo ważne jest prowadzenie rozmów przed testem, a następnie właściwe przekazanie informacji o jego wyniku.
Testowanie powinno: