Szanowni Państwo,

Wbrew obiegowej opinii na ryzyko zakażenia HIV narażeni mogą być wszyscy – bez względu na wiek, płeć, orientację seksualną, religię i rasę. Epidemia trwa od ponad 30 lat. Ponad 6 tys. osób na świecie każdego dnia zakaża się HIV, a około 4,5 tys. osób umiera z przyczyn związanych z HIV i AIDS. W Polsce co roku wykrywanych jest około 1200 zakażeń: codziennie średnio 3 osoby dowiadują się o tym, że mają HIV.

W związku z powyższym chcielibyśmy przypomnieć o najważniejszych aspektach prawnych związanych z tematyką HIV/AIDS:

Prawa osób żyjących z HIV (w kontekście pracowników służby zdrowia).

• Prawo pacjenta do informacji: pacjent ma prawo do informacji o swoim stanie zdrowia. (Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U.2009.52.417 z późn.zm.), art. 9 ust. 1 i 2 .)

• Prawo pacjenta do wyrażenia świadomej zgody: po uzyskaniu informacji o stanie zdrowia, pacjent ma prawo do wyrażenia zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych lub odmowy takiej zgody. W zakażeniu HIV/AIDS nie ma prawnego obowiązku leczenia. Poddanie się leczeniu lub jego odmowa należą do decyzji osoby żyjącej z HIV. W przypadku dzieci, obowiązkiem rodziców lub opiekunów prawnych jest zadbanie, by były one objęte stałą opieką lekarską (Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U.2009.52.417 z późn.zm.), art. 16.).

• Prawo pacjenta do tajemnicy informacji z nim związanych:  pacjent ma prawo do zachowania w tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny, w tym udzielające mu świadczeń zdrowotnych, informacji z nim związanych (w szczególności informacji dotyczących stanu zdrowia pacjenta), a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu medycznego.
  Osoby wykonujące zawód medyczny, udzielające świadczeń zdrowotnych, są związane tajemnicą również po śmierci pacjenta. (Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U.2009.52.417 z późn.zm.), art. 13 i 14.)

• Prawo do zastrzeżenia swoich danych osobowych: Osoby zakażone HIV lub chore na AIDS powinny wiedzieć, że mają prawo do zastrzeżenia swoich danych osobowych umożliwiających ich identyfikację (Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. 08.234.1570, art. 41 ust.1)

Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 05 grudnia 2008r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach, lekarz (felczer) ma obowiązek zgłoszenia zakażenia HIV i zachorowania lub zgonu na AIDS Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu. W zgłoszeniu zamieszcza się następujące dane chorego:

• Prawo do leczenia ARV

Obecnie obowiązuje w Polsce Program polityki zdrowotnej Ministra Zdrowia „Leczenie antyretrowirusowe osób żyjących z wirusem HIV w Polsce na lata 2017 – 2021”.

Programem leczenia antyretrowirusowego (ARV) objęte są: wszystkie osoby zakażone HIV i chore na AIDS spełniające kryteria medyczne, które są obywatelami Polski oraz inne osoby pod warunkiem, że podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce albo ubezpieczają się dobrowolnie (w Narodowym Funduszu Zdrowia, na podstawie pisemnego wniosku, pod warunkiem posiadania miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej), w tym również kobiety w ciąży zakażone HIV oraz noworodki urodzone przez matki zakażone HIV oraz osoby, które wymagają zastosowania leków antyretrowirusowych w ramach postępowania poekspozycyjnego po narażeniu na zakażenie HIV – ekspozycje pozazawodowe wypadkowe.

Zgodnie z założeniami Programu leczenia ARV pacjent ma prawo wyboru ośrodka/placówki medycznej, realizatora Programu na terenie całej Polski. Może również zmieniać ośrodek prowadzący w trakcie trwania terapii ARV na inny (migracje pacjentów związane z ich życiem osobistym i zawodowym).

Z niniejszym newsletterem przekazujemy Państwu również kolejny numer kwartalnika Kontra – biuletynu informacyjnego Krajowego Centrum ds. AIDS. W bieżącym numerze znajdą Państwo szereg informacji związanych z tematem HIV/AIDS wśród kobiet m.in.:

• Artykuł autorstwa dr n. społ. Bogny Szymańskiej-Kotwica, psycholog z Wojewódzkiego Szpitala Zakaźnego w Warszawie, dotyczący psychologicznych aspektów zakażenia HIV u kobiet.
• Informację o działalności organizacji non-profit:  The Well Project, założonej w 2002 roku w Stanach Zjednoczonych, w tym o platformie internetowej: A Girl Like Me – Dziewczyna Taka Jak, skupiającej szeroki wachlarz blogów, której misją jest ograniczenie pandemii HIV/AIDS w globalnej społeczności kobiet i dziewcząt.
• Aktualnie obowiązujący stan prawny kobiety w ciąży i dzieci do 18 r.ż..

Przypominamy, że wcześniejsze numery Kontry są dostępne na stronie internetowej Krajowego Centrum ds. AIDS: https://aids.gov.pl/kontra/kontra-2018/

Informujemy również, że istnieje możliwość zamawiania lub pobierania innych wydawnictw (broszur, ulotek, plakatów) nt. HIV/AIDS/STI – zarówno tych skierowanych do środowiska medycznego, jak i do ogółu społeczeństwa. W celu otrzymania bezpłatnych publikacji Krajowego Centrum ds. AIDS należy wypełnić wniosek ze strony www.aids.gov.pl/publikacje i przesłać go pocztą, faxem lub e-mailem. Wydawnictwa są również dostępne na stronie do pobrania w wersji elektronicznej.

Życzymy Państwu przyjemnej lektury.