W obliczu dramatu wojny na terytorium Ukrainy, Krajowe Centrum ds. AIDS przekazuje poniżej najpotrzebniejsze informacje dotyczące leczenia antyretrowirusowego (ARV), opieki i wsparcia dla uchodźców wojennych zakażonych HIV lub chorych na AIDS:

1. Wszystkie osoby zakażone HIV, które nie mają możliwości kontynuowania leczenia ARV, powinny zgłaszać się, po umówieniu telefonicznym, do poradni HIV/AIDS działających przy ośrodkach referencyjnych – klinikach – realizujących Rządowy Program Polityki Zdrowotnej pn. „Leczenie antyretrowirusowe osób żyjących z wirusem HIV w Polsce” na lata 2022–2026. Ich adresy i numery telefonów dostępne są pod tym linkiem: https://aids.gov.pl/hiv_aids/821-2/ albo Krajowego Centrum ds. AIDS, wysyłając wiadomość e-mail na adres: aids@aids.gov.pl.
2. Zgoda Krajowego Centrum ds. AIDS na włączenie terapii nie jest wymagana, gdyż zgodnie z zapisami Rządowego Programu leczenia ARV na lata 2022-2026, dostępnego na stronie Ministerstwa Zdrowia: https://www.gov.pl/web/zdrowie/rzadowy-program-polityki-zdrowotnej-leczenie-antyretrowirusowe-osob-zyjacych-z-wirusem-hiv-w-polsce-na-lata-2022-2026 Programem polityki zdrowotnej leczenia antyretrowirusowego (RPLA) objęte będą, zgodnie z zapisem art. 41 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (tj. Dz. U. z 2020 r. poz. 1845 z późn. zm.) wszystkie osoby zakażone HIV i chore na AIDS przebywające na terytorium RP, niezależnie od statusu ubezpieczeniowego w tym kobiety w ciąży zakażone HIV oraz noworodki urodzone z matek zakażonych HIV, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie standardami zawartymi w aktualnych „Rekomendacjach Polskiego Towarzystwa Naukowego AIDS” (czerwiec 2021 r.).
3. Podczas wizyty w Poradni HIV/AIDS potrzebna będzie dokumentacja medyczna z leczenia (jeśli jest dostępna) lub leki, które pacjent przyjmuje obecnie. 
4. Każdy pacjent z HIV/AIDS, szczególnie kobiety ciężarne i dzieci, zgłaszający potrzebę leczenia i problem braku leków, otrzyma czasową pomoc w tym zakresie. 
5. W każdej sytuacji należy jednak rekomendować uzyskanie przez pacjenta tytułu do powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, niezależnie od mechanizmu jego uzyskania. Jednocześnie przypominamy, że wszystkie osoby, które już pracują w Polsce, w celu uzyskania świadczeń, powinny posiadać ubezpieczenie zdrowotne.
6. W sytuacjach nagłych narażenia na zakażenie HIV (pozazawodowego, wypadkowego), takich jak gwałt, zakłucie igłą niewiadomego pochodzenia lub inne zdarzenie, należy pamiętać o profilaktyce poekspozycyjnej – PEP. Trzeba jak najszybciej (najlepiej w ciągu 48 godzin od zdarzenia) zgłosić się do szpitala zakaźnego, prowadzącego terapię antyretrowirusową. Leki w ramach terapii poekspozycyjnej są bezpłatne. Wykaz placówek znajduje się pod adresem https://aids.gov.pl/co-robic/.  

Jednocześnie przypominamy, że w każdym województwie działa przynajmniej jeden Punkt Konsultacyjno-Diagnostyczny, w którym każdy może bez skierowania, anonimowo i bezpłatnie wykonać test w kierunku HIV. Pracujący w nich certyfikowani doradcy, w razie wykrycia zakażenia, służą wsparciem, informacjami i kierują do specjalistów. Adresy punktów konsultacyjno-diagnostycznych (PKD), znajdują się na stronie internetowej Krajowego Centrum ds. AIDS https://aids.gov.pl/pkd.

Wszyscy potrzebujący, także obywatele Ukrainy, znajdą wsparcie i pomoc psychologiczną w Poradni Internetowej HIV/AIDS, wpisując wiadomość w formularzu kontaktowym: https://aids.gov.pl/pi  lub Telefonie Zaufania HIV/AIDS: 800 888 448 (połączenie bezpłatne) i 22 692 82 26 (połączenie płatne wg taryfy operatora), gdzie w poniedziałki i piątki w godz. 10-14 dyżuruje lekarz, mówiący zarówno po polsku, jak i po ukraińsku.    

Z niniejszym newsletterem przekazujemy Państwu również kolejny numer kwartalnika Kontra – biuletynu informacyjnego Krajowego Centrum ds. AIDS.

W bieżącym numerze znajdą Państwo m.in.:

• Informacje dla obywateli Ukrainy przybywających do Polski w związku z agresją militarną Rosji na Ukrainę.
• Podsumowanie ogólnopolskiej kampanii społecznej pt.: „Czy wiesz, że…”, dotyczącej HIV/AIDS oraz innych zakażeń przenoszonych droga płciowa (STIs), „Czy wiesz, że…”.
• Odpowiedź na pytanie: Czy adopcja dziecka w Polsce przez osobę żyjącą z HIV jest możliwa? 

Przypominamy, że wcześniejsze numery Kontry są dostępne na stronie internetowej Krajowego Centrum ds. AIDS https://aids.gov.pl/kontra/kontra_2021/ 

Informujemy również, że istnieje możliwość zamawiania lub pobierania innych wydawnictw Krajowego Centrum ds. AIDS  (broszur, ulotek, plakatów) nt. HIV/AIDS/STIs – zarówno tych skierowanych do środowiska medycznego, jak i do ogółu społeczeństwa. 

W celu otrzymania bezpłatnych publikacji należy wypełnić wniosek ze strony: https://aids.gov.pl/_publikacje/wersja_papierowa_i_elektroniczna/ i przesłać go pocztą, faxem lub e -mailem. Wydawnictwa są również dostępne na stronie do pobrania w wersji elektronicznej.

Życzymy Państwu przyjemnej lektury.